سلول های بنیادی خون بند ناف خون بندناف خونی است که پس از تولد در بند ناف و جفت باقیمانده و دور ریخته می شود. این خون غنی از سلولهای بنیادی است. سلولهای بنیادی خون بند ناف همانند سلولهای بنیادی خونساز مغز استخوان به سلولهای زیر تقسیم میشوند: سلولهای قرمز، که اکسیژن را به تمام بدن حمل می کنند. سلولهای سفید، که در سیستم ایمنی فعالانه شرکت دارند.پلاکتها که به انعقاد خون کمک می کنند.همچنین قادر به ساخت انواع سلولهای دیگر و ترمیم و نگهداری سلولها در هنگام جراحت می باشند.  خون بند ناف چه استفاده هایی دارد؟اولین پیوند خون بند ناف در سال 1988 میلادی در فرانسه و توسط دکتر گلوکمن به یک کودک مبتلا به کم خونی فانکونی (یک نوع کم خونی مادرزادی) انجام گرفت و به این ترتیب تا به امروز صدها پیوند موفق خون بند ناف صورت گرفته است و مراکز بزرگ ذخیره این سلولها در کشور های مختلف جهان تاسیس گردیده است. مرورآمار منتشر شده نشان می دهد که هر ساله حدود 30000 بیمار با بیماریهایی که با پیوند سلولهای بنیادی مغز استخوان، قابل درمان هستند در سال شناسائی می شوند و حدود 75 درصد این بیماران قادر به یافتن یک داوطلب مناسب برای اهداء خون مغز استخوان نیستند. از سوی دیگر جستجوی مراکز ثبت اهدا کنندگان مغز استخوان زمان بسیاری به خود اختصاص می دهد به این ترتیب ذخیره خون بندناف زمان را کوتاه ومیزان اهدا کننده را بیشتر می سازد و به این ترتیب زمان را برای مبتلایان به لوسمی های حاد، کم خونی ها و نقایص ایمنی که در زمان کوتاهی می میرند کوتاهتر می کند. امروزه تحقیقات گسترده ای به منظور درمان بیماریها و ضایعات عصبی، ترمیم بافتهای آسیب دیده قلبی و استخوانی، ترمیم سوختگیها و ضایعات پوستی، ترمیم لوزالمعده وترشح انسولین و ترمیم سایر بافت های آسیب دیده با استفاده از سلولهای بنیادی مغز استخوان، خون بندناف و سایر سلولهای بنیادی یک فرد بالغ درحال انجام است. بیماریهایی که با خون بند ناف درمان شده اند: اختلالات سلولهای بنیادی: کم خونی آپلاستیک، کم خونی فانکونی، هموگلوبینوری حمله ای شبانه (pnh) لوسمی حاد: Aml، all، لوسمی تمایز نیافته حاد لوسمی مزمن: Cml بیماریهای نقص در تولید لنفوسیتها: لنفوم غیر هوچکین، لنفوم هوچکین ناهنجاریهای ارثی گلبولهای قرمز: بتا، تالاسمی ماژور، کم خونی سلولی داسی شکل اختلالات سیستم ایمنی مادرزادی: سندروم کاستمن، نقص چسبندگی لکوسیتی، سندروم دی جرج نقص ارثی پلاکتی: ترومبوسیتوپنی مادرزادی اختلالات پلاسماسل: مولتی پل میلوما، لوسمی پلاسماسل بیماریهای ارثی: سندروم لش نیهان، هیپوپلازی غضروف سایر بیماریها: بیماری الزایمر، دیابت، پارکینسون، صدمات نخاعی، سکته های قلبی و مغزی، بیماریهای کبدی، دیستروفی عضلانی خون بندناف/ امیدی برای درمان بیماریهای سخت تحقیقات آزمایشگاهی نشان میدهد سلول های بنیادی خونساز موجود در خون بندناف با توجه به توانایی تمایز به سایر سلولها می توانند افق جدیدی در درمان بیماریهای مختلف را در آینده ای نه چندان دور ایجاد کنند. استعدادهای بالقوه جدیدی که برای درمان با سلولهای بنیادی به وجود آمده شامل صدمات نخاعی، دیابت، بیماریهای قلبی، پارکینسون، آلزایمر، لوپوس، ایدز و بیماری ام.اس است. مشخص شده سلول های بنیادی موجود در خون "بندناف" در درمان انواع سرطانها، بیماریهای ژنتیک، اختلالات خونی و نقص سیستم ایمنی کاربرد دارند. از آنجا که سلولهای بنیادی خون بندناف راحت تر توسط سیستم ایمنی بیمار قبول می شوند، مشکل رد پیوند نیز کمتر ایجاد می شود. خون بندناف یا "خون جفتی" ،خونی است که در جنین در حال تکوین داخل رحم جریان دارد اما متاسفانه این خون که غنی از سلولهای بنیادی است به عنوان یک زباله بیولوژیک دور ریخته می شود. این در حالیست که سلول های موجود در این خون دورریز بسیار پرتوان و نامیرا هستند و با تزریق و جایگزینی آنها در مناطقی که بصورت جدی آسیب دیده اند بهبودی کامل حاصل می شود. بانک خون بندناف حفظ و نگهداری سلول های بنیادی خون بندناف برای استفاده احتمالی در آینده انتخابی است که امروزه تعداد زیادی از پدران و مادران در سراسر جهان به عنوان پشتوانه ای برای فرزندان خود در آینده مورد توجه قرار می دهند. در ایران نیز بانک خون بندناف توسط پژوهشکده رویان با هدف تامین سلول های بنیادی جهت کاربردهای درمانی چند سالی است که فعالیت خود را آغاز کرده است. در این بانک والدینی که در انتظار تولد نوزاد هستند با مراجعه به این بانک و تشکیل پرونده می توانند محتوای خون بندناف و جفت را در این بانک نگهداری کنند. تحقیقات نشان داده است خون جفتی علاوه بر درمان بیماریها و سرطانهای خونی در درمان بیماریهای غیرخونی از جمله سکته های مغزی و آسیب های نخاعی کاربرد دارد. روزانه در کل کشور دهها هزار نمونه از خون های بندناف دور ریخته می شود که آینده نگری و کاربردی شدن نتایج تحقیقات مرتبط با توانایی های سلول های بنیادی خون بندناف حکم می کند این نمونه های غنی دورریز را در بانک های عمومی خون بندناف ذخیره کرد. هم اکنون آنچه در ایران به عنوان بانک خون بندناف فعالیت دارد،موسسه ای خصوصی است که والدین صرفا برای فرزندان خود اقدام به نگهداری خون بندناف می کنند و امکان مصرف برای سایرین وجود ندارد. دکتر ابراهیمی گفت والدین با تشکیل پرونده در این بانک، وسایلی از جمله کیسه خون، سوزن مخصوص کشیدن خون، بروشورها و سی دی های آموزشی در این خصوص را می گیرند و در زمان تولد نوزاد، خون بندناف توسط پزشک درون این کیسه مخصوص ریخته می شود. وی افزود بعد از اینکه خون بندناف گرفته شد آزمایشهای لازم از نظر ویروسی روی آن صورت می گیرد و روند فریز کردن خون و انتقال آن به تانکهای نیتروژن انجام می گیرد. خون بندناف و جفت تا قبل از این دور ریخته می شد و یا اینکه بیشتر در کارهای تحقیقاتی از آن استفاده می شد اما بعد مشخص شد که این خون منبع بسیار خوبی از سلول های بنیادی است. وی در خصوص نحوه فعالیت بانک خون بند ناف گفت بلافاصله بعد از زایمان، بندناف از نوزاد جدا می شود و در این زمان توسط یک سوزن خون از بندناف و جفت جمع آوری و به کیسه های خون منتقل می شود. این فرایند غیر تهاجمی و بدون درد است و برخلاف جمع آوری مرسوم مغز استخوان که مستلزم بیهوشی عمومی است، معمولا در عرض سه دقیقه توسط ماما و یا پزشک متخصص انجام می شود. نحوه کار این بانک به این صورت است که این خون ها به صورت جداگانه برای هر شخص منجمد می شود تا در صورت نیاز در آینده برای درمان یک سری از بیماریها مورد استفاده قرار گیرد. این خون برای خود نوزاد در بزرگسالی چنانچه مبتلا به بیماریهایی نظیر انواع سرطانهای خون شود به راحتی قابل استفاده است. علاوه بر این این خون می تواند برای خواهر و برادر و پدر و مادر و حتی اقوام نزدیک نوزادی که خون بند ناف او گرفته شده است چنانچه ‪ خون آنها تا حدودی با هم همخوانی داشته باشد و در صورت اجازه صاحب خون مورد استفاده قرار گیرد.